Ordo Virtutum
In 2003 heeft BBC Opus Arte de dubbel DVD Hildegard von Bingen In Portrait uitgegeven, met daarop onder meer een geënsceneerde uitvoering van het oudst bewaard gebleven Europese muziekdrama, Ordo Virtutum (het spel der deugden). Voor de mensen die Hildegard von Bingen (1098-1179) niet goed kennen is de DVD een zeer geschikte en aantrekkelijke manier om kennis te maken met haar leven als non, haar muziek en schilderkunst en haar vele andere talenten. En niet in de laatste plaats met haar vooruitstrevende gedachtegoed, dat tot uiting kwam in boeken, liedteksten, gedichten en brieven. Voor de kenners onder ons is het een waardevolle toevoeging aan de verzameling. Het boekje geeft in drie talen een introductie van het leven en werk van Hildegard von Bingen en bovendien bevat het de gehele tekst van Ordo Virtutum (met engelse vertaling). Vooral op de DVD’s staat veel waardevolle informatie.
DVD 1 begint met Ordo Virtutum (70 min), uitgevoerd door het Mayfield Chamber Opera Chorus, met Ansy Boothroyd als Anima (de ziel), John Hancorn als Diabolus (de duivel) en Evelyn Tubb als Humilitas (bescheidenheid, de koningin der deugden), begeleid door Michael Fields op harp, Piers Adams op blokfluit en Steven Devine op percussie, o.l.v. Michael Fields en Evelyn Tubb.
Daarna volgt het item ‘A real mystic’, waarin professor Matthew Fox en Mary Grabowsky, beide Hildegard experts, aan het woord zijn. Zij weten veel en uitgebreid over haar te vertellen. Volgens Matthew Fox is Hildegard een vrouw die nu nog steeds als hedendaags voorbeeld kan dienen voor mensen om hun stem te vinden en die te ontwikkelen.
DVD 2 bevat drie onderdelen: ‘Hildegard’, een gedramatiseerde biografische documentaire van BBC Omnibus, over een specifieke en cruciale periode uit het leven van Hildegard (duurt 55 minuten); ‘A Source of Inspiration’, een documentaire over haar leven en over de tijd waarin ze leefde, gepresenteerd door de Washington National Cathedral (duurt 50 minuten). Het derde onderdeel, ‘Illuminations’, is ingericht als een soort galerie, waar de schilderkunst van Hildegard te bewonderen is. Hildegard zag van jongs af aan al mystieke visioenen, welke zij op latere leeftijd is gaan schilderen. Het is het enige onderdeel op de DVD dat echt interactief is. Elk schilderij is voorzien van tekst en uitleg door professor Matthew Fox (als je dat aanklikt) en je kunt van elk schilderij een detail bekijken. Er zitten prachtige schilderingen bij, vooral als je de details bekijkt.
Alles bij elkaar is het een boeiende DVD die de luisteraar/kijker onderdompelt in de Middeleeuwen. Sommige delen zijn helaas wat langdradig, zoals de documentaires ‘Hildegard’ en ‘A Source of Inspiration’. Ten eerste duren ze ieder ongeveer vijftig minuten en ten tweede zijn de interviews met Matthew Fox en Mary Grabowsky dusdanig informatief, dat je er zelf al een voorstelling van hebt gemaakt.
Het lijkt mij dan ook niet de bedoeling van de makers van deze DVD dat men alles achter elkaar gaat kijken.
Clara de Mik
Hildegard von Bingen In Portrait. Ordo Virtutum. Dubbel DVD (BBC Opus Arte – OA 0874 D)