Kamermuziek van Henriëtte Bosmans en Lex van Delden

Kamermuziek van Henriëtte Bosmans en Lex van Delden, Talin Records TA 002, www.klassiekecd.nl

In de nieuwsbrief van september 2000 verscheen een recensie over de eerste cd van het nieuwe label Talin Records, gewijd aan de prachtige liederen van Bertha Frensel Wegener-Koopman (1874-1953). Onlangs is de tweede cd van dit label verschenen, met cello- en pianomuziek van Henriëtte Bosmans (1895-1952) en Lex van Delden (1919-1988).

Niet alleen is deze cd weer een juweeltje, zij gaat ook weer gepaard met een bijzonder fraai boekwerkje, waarin Huib Ramaer ditmaal de kortdurende band tussen Bosmans en de veel jongere Lex van Delden beschrijft. Van Delden leerde Bosmans in oktober 1947 kennen toen hij blaadjes voor haar omsloeg tijdens haar uitvoering van Pijpers fluitsonate met fluitist Johan Feltkamp in het Concertgebouw. Al snel schaarde hij zich onder haar loyale bewonderaars en schreef hij voor Het Parool meerdere enthousiaste kritieken over haar optredens en composities. De bewondering was wederzijds: toen Bosmans een uitvoering van Van Deldens liedcyclus ‘L’amour’ op de radio hoorde, was zij diep ontroerd en belde hem meteen hierover op.

Op deze cd is te horen dat Bosmans en Van Delden raakvlakken in hun muzikale taal hebben. Beide componisten bezitten een sterk lyrische kant met welluidende melodieën, alhoewel de pianosonate van Van Delden veel invloed van Bartók toont, een componist waarmee Bosmans weinig op had. Ook gebruikt de autodidact Van Delden over het algemeen veel dissonantere  samenklanken.

Toen in juni 1951 werd vastgesteld dat Bosmans ongeneeslijk ziek was, componeerde Lex van Delden een vocalise als “muzikaal eerbetoon aan deze levenslustige, getalenteerde en geestrijke vrouw”, die hij als een tweede moeder beschouwde (Van Deldens ouders waren beiden in 1943 vermoord in het concentratiekamp Sobibor). Oorspronkelijk voor mezzosopraan en piano, blijkt zijn ‘Vocalise’ zeer geschikt om te worden uitgevoerd door cello en piano, temeer omdat een vocalise altijd tekstloos is.

De vertolkingen op deze cd door celliste Doris Hochscheid en pianist Frans van Ruth zijn warmbloedig en van uitzonderlijk hoog niveau. Het langzame middendeel in de sonate voor solo cello van Van Delden is ontroerend mooi en Bosmans’ cellosonate, haar eerste in een lange reeks werken voor cello, is een waar genot om naar te luisteren. Van harte aanbevolen!

Helen Metzelaar (Nieuwsbrief 32, januari 2003)